به گزارش راهبرد معاصر یک رسانه رسمی روسیه اعلام کرد که ایران و روسیه برای امضای سند راهبردی ۲۰ ساله که توافقنامه بسیار مهم برای دو کشور محسوب می شود، آماده می شوند. ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه از آیت الله ابراهیم رئیسی همتای ایرانی خود برای سفر به مسکو در اوایل سال ۲۰۲۲، رسما دعوت کرده است.
 شبکه تلویزیونی زویوزدا متعلق به وزارت دفاع روسیه روز جمعه در برنامه ای مستند، به تاریخچه روابط ایران و روسیه معاصر در سه دهه اخیر و آغاز همکاری های دو کشور پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی پرداخت و در این رابطه اهمیت سند راهبردی ایران و روسیه را تشریح کرد.
در این برنامه مستند گفته شد: تهران و مسکو همکاری های خود را در اواخر دوره شوروی آغاز کردند و امام خمینی (ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران در ماه ژانویه سال ۱۹۸۹ نامه ای به میخاییل گورباچف رئیس جمهوری شوروی سابق نوشت.
مجری فیلم رسانه روسی در حالی که نامه حضرت امام (ره) به زبان فارسی را در دست داشت گفت: در این سند دعوت به همکاری بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی شد. وی افزود: چند ماه پس از نامه رهبر فقید انقلاب اسلامی به گورباچف، نقطه عطف در روابط ایران و شوروی رخ داد و رئیس جمهوری وقت ایران به مسکو سفر کرد  و در این دیدار رسمی، موافقت نامه همکاریهای بین ایران و شوروی امضا شد. این موافقت نامه عرصه های مختلفی را از حمل و نقل و ذوب آهن و ماهیگیری گرفته تا ساخت نیروگاه های برق را در برمی گرفت.
این شبکه روسی در برنامه مستند خود اشاره کرد: بدیهی است که همه این توافق ها بین ایران و شوروی برای غرب ناخوشایند بود و پس از فروپاشی شوروی با کمک های مالی غرب به روسیه در اوایل دهه ۹۰ میلادی، مسکو همکاریها را متوقف کرد.
شبکه زویوزدا در ادامه گزارش خود به ازسرگیری گسترده همکاریهای بین ایران و روسیه پس از امضای توافقنامه ۲۰ ساله بین دو کشور در سال ۲۰۰۱ اشاره کرد.
 ۲۲ اسفند ۱۳۹۹ مطابق با ۱۲ مارس ۲۰۲۱، معاهده «اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» ۲۰ ساله شد؛ معاهده ای که دستگاه‌های دیپلماسی دو طرف در بیانیه های جداگانه و همزمان آن را نقطه عطفی در روابط دو کشور برشمردند.
در این گزارش تلویزیونی گفته شد: یکی از مواد اصلی موافقت نامه جدید بین ایران و مسکو، همکاریهای نظامی و فنی-نظامی است.
رسانه روسی در تشریح جایگاه و موقعیت جهانی نیروهای مسلح ایران گفت: نیروهای مسلح ایران شامل ۹۰۰ هزار نفر است و یکی از بزرگترین ارتش های جهان محسوب می شود. «نیروهای مسلح ایران انتخاب خود را به نفع تسلیحات و تجهیزات نظامی روسیه کرده است. تا چندی پیش ارسال تسلیحات به ایران از سوی شورای امنیت سازمان ملل محدود شده بود.»
لوان جاگاریان سفیر روسیه در تهران در این رابطه به شبکه زویوزدا گفت: محدودیت تسلیحاتی در مورد ایران در ماه اکتبر سال ۲۰۲۰ از سوی سازمان ملل بپایان رسید. وی افزود: فدراسیون روسیه در چارچوب تعهدات بین المللیی خود در عرصه کنترل تسلیحات و عدم انتشار (تسلیحات کشتار جمعی) برای همکاری نظامی کامل با ایران آمادگی دارد.
در ادامه گزارش رسانه روسی گفته شد: ایران حق دارد تا توانمندی های دفاعی خود را تقویت کند.زیرا آمریکا به تعدادی از کشورهای خاورمیانه سلاح می فروشد و چندین پایگاه نظامی هم در منطقه دارد.
همکاریهای علمی ایران و روسیه: در ادامه فیلم مستند گفته شد که ایران و روسیه از ظرفیت های بسیار گسترده برای توسعه همکاریهای علمی و فناوریهای پیشرفته برخوردارند. رسانه روسی گفت: روسیه قدرت بزرگ و پیشرو علمی در سطح جهانی است و ایران نیز از امکانات گسترده ای در این زمینه برخوردار است. کارشناسان و دانشمندان ایرانی از سال ۱۹۷۹ تا ۲۰۱۷ بیش از ۳۰۰ هزار مورد دستاورد علمی و تحقیقاتی و کشفیات داشتند و تعداد دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در ایران در این دوره از ۲۰ دانشگاه به بیش از ۲۰۰۰ دانشگاه و موسسه آموزش عالی رسید. -ایران نیز در بین کشورهای منطقه خاورمیانه، نخستین کشوری بود که برنامه فضایی ایجاد کرد.
ملاحظه کارشناسی:
-ظاهرا انجام این ملاقات قابل توجه میان روسای جمهور دو کشور ایران و روسیه، در پی تماس تلفنی اخیر "ولادیمیر پوتین" رییس جمهوری روسیه در ۲۶ آبان ماه با ابراهیم رییسی نهایی شده است. البته موضوع انجام این ملاقات از چند ماه پیش (شهریورماه سالجاری) مطرح بود که  پوتین در تماس تلفنی قبلی خود با بیان اینکه به‌علت احتمال ابتلا به بیماری کرونا قرنطینه بوده، خواستار انجام هماهنگی های لازم برای این دیدار، در اولین فرصت شده بود.
-ابراهیم رییسی در تماس تلفنی اخیر، بر اراده جمهوری اسلامی ایران مبنی بر توسعه روابط تجاری و اقتصادی با روسیه تاکید و اعلام کرده بود: آمادگی داریم سند جامع همکاری‌های بلندمدت دو کشور را نهایی کنیم تا روند ارتقای هر چه بیشتر روابط و همکاری‌های دو کشور با سرعت، اجرایی شود.
-ولادیمیر پوتین هم با تأکید بر اینکه تهران و مسکو از مواضع و همگرایی مشترکی در بسیاری از موضوعات برخوردار هستند، بیان کرده بود: مسکو از پیشنهادات تهران در تدوین سند جدید همکاری بلندمدت دو کشور حمایت می‌کند و مصمم هستیم هر چه سریع‌تر نهایی و  اجرایی شود.
- طبق آخرین اخبار انتشار یافته، پوتین از سفر رییسی به مسکو در ابتدای سال آینده میلادی خبر داده است.
- انتظار می رود در این شرایط حساس تاریخی و وجود تنش ها و همچنین پیچیدگی های سیاسی موجود در روابط میان کشورهای درگیر در موازنه قدرت و منازعات بین المللی به عبارت:-ایالات متحده امریکا،-روسیه،-چین و –ایران، انجام صحیح و اجرای مدبرانه چنین معاهدات همکاری آن هم در مقام عمل به گونه ای پیاده سازی و عملیاتی گردند تا در شرایط بحرانی و تنگناهای موجود-خصوصا اقتصادی و مالی، بتوان از زمینه های موجود در این توافقات برای حل مشکلات معظم کشور استفاده کرد.
-متاسفانه در ماجرای معاهدات قبلی میان ایران و روسیه در خصوص تامین ارز مورد نیاز کشورمان توسط روس ها و همچنین تهاتر در برابر کالاهای اساسی، این مهم بطور واقع و کامل محقق نگشت!
- نشست کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر نیز که از مهمترین مسائل حقوقی دریای خزر می باشد، بعد ازگذشت ۲۵ سال در مردادماه سال 1397ش با حضور روحانی، رییس جمهور سابق کشورمان در قزاقستان با سران حاشیه این دریا برگزار و سند مربوطه امضاء گردید تا به نظر بسیاریاز کارشناسان روابط بین الملل و عرصه سیاست به کشمکش‌های ربع قرن گذشته پایان دهد ولی در نظر بسیاری از منتقدین از آن به عنوان ترکمانچایی دیگر یاد شد تا تقسیم عادلانه خزر!!!

سعید هاشمی

کارشناس بوسنی

۰۳ دی ۱۴۰۰